Description
Zopiclon is een synthetisch slaapmiddel dat kortdurend wordt voorgeschreven bij slaapproblemen. Dit medicijn werkt vrijwel hetzelfde als benzodiazepines, maar behoort tot de non-benzodiazepines en wordt vaak onder de merknaam Imovane genoemd.
Op deze pagina vind je heldere informatie over hoe het middel werkt in je lichaam en in welke situatie het kan helpen. We leggen uit wat mensen van de eerste nacht kunnen verwachten, hoe snel je effect merkt en welke problemen het wél of níet oplost.
Praktisch en veilig gebruik staat centraal: we bespreken dosering (bijv. 7,5 mg), waarom kortdurend gebruik gebruikelijk is en welke risico’s er zijn, zoals smaakveranderingen en verkeersgevaar in de nacht en ochtend. Zo kun je met gerichte vragen naar je arts.
Belangrijkste punten over Zopiclon
Zopiclon is een geneesmiddel met hypnotische werking.
- Kortdurend middel, meestal enkele dagen tot maximaal 4 weken. Zopiclon is alleen op recept verkrijgbaar.
- Werkt snel, vaak merkbaar tijdens de eerste nacht, en is bedoeld voor een kortdurende behandeling.
- Startdosering is meestal laag; overleg met je arts is belangrijk.
- Ken de bijwerkingen, inclusief bittere of metalen smaak. Goede zorg en begeleiding door een arts zijn noodzakelijk.
- Vermijd autorijden bij gebruik vanwege verhoogd risico.
Wat is Zopiclon en wanneer schrijft de arts het voor?
Zopiclon is een slaapmiddel met een hypnotisch effect dat artsen soms voorschrijven bij slecht slapen. Het helpt om sneller in slaap te komen en zorgt dat men sneller slaap valt. Zopiclon vergelijkbaar met andere slaapmiddelen heeft ook spierverslappende eigenschappen. Meestal wordt een lage dosis van 3,75 mg aangeraden, maximaal twee weken, om psychische afhankelijkheid te voorkomen.
Bij hogere doseringen kunnen ernstige bewustzijnsdaling, anterograde amnesie en slaperigheid overdag optreden, waardoor iemand moeilijk wakker wordt of de volgende dag suf is. Het middel wordt in de lever afgebroken tot inactieve metabolieten.
Eventuele bijwerkingen zijn allergische huidveranderingen, angio oedeem, depressie en interacties met antidepressiva. Soms kiest de arts een ander middel, bijvoorbeeld bij zwangerschap. Zopiclon heeft geen standaard vergoeding vanuit de zorgverzekering. Langdurig gebruik kan klachten verergeren, waardoor stoppen soms beter is. Overweeg altijd alternatieven om beter te slapen.
Chronische respiratoire insufficiëntie
Het is een langdurige aandoening waarbij de longen onvoldoende zuurstof opnemen of koolzuur afvoeren. Patiënten hebben vaak symptomen zoals kortademigheid en spierzwakte. Soms wordt medicatie gebruikt om te helpen met slaap komen, bijvoorbeeld 3,75 mg van een slaapmiddel. Bij dagelijks gebruik kunnen echter ontwenningsverschijnselen, hallucinaties en gedragsstoornissen ontstaan.
De apotheker en apotheek geven aanwijzingen over toediening, vooral bij voorgeschiedenis van angststoornissen of overgevoeligheid. Stoppen moet geleidelijk, niet één keer stoppen, om klachten te beperken. Bij borstvoeding wordt gebruik afgeraden. Regelmatige evaluatie van effectiviteit en veiligheid voor het slapengaan is essentieel.
Werking van Zopiclon in het lichaam
Dit hoofdstuk schetst de manier waarop het middel in de hersenen prikkels dempt en zo de nachtrust ondersteunt. Zopiclon bevordert de slaap door het inslapen en doorslapen te vergemakkelijken. Zopiclon werkt doorgaans snel; het begint meestal binnen een uur na inname te werken, wat sneller is dan sommige andere slaapmiddelen.
GABA-receptoren: kalmering van prikkels in de hersenen
Het middel versterkt de werking van GABA, een remmende neurotransmitter. Daardoor vermindert de prikkeloverdracht in de hersenen.
Dat leidt tot minder spanning en een algemeen gevoel van rust.
Effect op slaap: sneller inslapen, langere slaapduur, beperkte invloed op REM
De belangrijkste uitkomst is dat het middel helpt om sneller in slaap te komen, waardoor de inslaaptijd korter wordt en de totale slaap kan toenemen.
De REM-slaap blijft meestal grotendeels intact, al kan de fase vóór REM iets langer worden. Het algemene effect op de slaaparchitectuur is beperkt.
Snelheid van werking: merkbaar binnen een half uur, piek na 1,5-2 uur
Je voelt vaak binnen een half uur de eerste werking, met een piekconcentratie na ongeveer 1,5 tot 2 uur.
Omdat het middel je maakt suf, neem je het vlak voor het slapen gaan en alleen als je de hele nacht kunt rusten. Het is belangrijk om zopiclon direct voor het slapen gaan in te nemen voor een optimale werking.
Gebruik en praktische instructies
In dit deel vind je concrete instructies voor het juiste gebruik vlak voor het slapen, waaronder het correct slikken van de tablet. Volg deze richtlijnen om effect en veiligheid te verbeteren en om morning-after klachten te verminderen.
Inname en timing voor de nacht
Neem het medicijn direct vlak voordat je naar bed gaat. De werking begint vaak binnen een half uur en piekt na ongeveer 1,5–2 uur, dus plan de inname op een nacht waarin je ononderbroken kunt slapen. Zorg ervoor dat je bed makkelijk te bereiken is na inname, zodat je zonder afleiding of moeite direct kunt gaan liggen.
Gebruik één keer per nacht en voeg geen extra dosis toe als je later naar bed gaat; kies een situatie met voldoende rusturen.
Dosering in overleg met de arts
Startdoseringen liggen vaak laag, bijvoorbeeld 7,5 mg. Overleg altijd met je arts welke hoeveelheid bij jouw gezondheid past.
Het gebruik is kortdurend: doorgaans enkele dagen tot hooguit vier week om gewenning te beperken.
Veiligheid: geen voertuigen besturen, enkel kortdurend gebruik
Bestuur geen auto of andere voertuigen tijdens de behandelperiode vanwege verminderd reactievermogen. Het gebruik van zopiclon kan ook invloed hebben op je functioneren op het werk, omdat alertheid en coördinatie kunnen afnemen. Wees ook terughoudend bij combinatie met andere middelen die suf maken.
Neem bij twijfel of bij veranderende klachten direct contact op met je huisarts om veilig te blijven doseren.
Bijwerkingen en risico’s van het medicijn
Het is belangrijk om bijwerkingen en verschijnselen te herkennen. We zetten de meest voorkomende bijwerkingen en de zeldzamere risico’s overzichtelijk voor je op een rij. Begrijp welke klachten vaak voorkomen en wanneer je extra voorzichtig moet zijn, vooral als je tot een groep patiënten behoort zoals ouderen.
Veelvoorkomende klachten
Veelgebruikers melden een bittere smaak in de mond; dit is hinderlijk maar meestal onschuldig.
Sufheid, vermoeidheid en dat je je overdag moe kunt voelen door het gebruik van zopiclon, kunnen je alertheid verminderen. Plan geen taken die volledige concentratie vereisen.
Een droge mond komt regelmatig voor; voldoende drinken en goede mondhygiëne verminderen de last.
Soms en zeldzaam
Soms treden duizeligheid, hoofdpijn of maag-darmklachten op, zoals misselijkheid, braken of diarree. Raadpleeg je arts bij aanhoudende klachten of bij verschijnselen van overdosering, zoals ernstige sufheid of ademhalingsproblemen.
Zelden ontstaan geheugenverlies (vooral na inname), geheugen- of coördinatieproblemen, dubbelzien, verwardheid, psychose, allergische reacties of slaapwandelen. Ouderen hebben een hoger valrisico; let op obstakels in huis.
Veiligheid bij verkeer en combinatie met andere middelen
De kans op ongevallen is duidelijk verhoogd. Bestuur geen voertuigen tijdens gebruik van dit middel.
Combineer het niet met andere medicijnen die suf maken, en wees extra voorzichtig met het gebruik van zopiclon in combinatie met andere drugs, omdat dit de risico’s verder vergroot. Raadpleeg de bijsluiter en neem contact op met je arts bij ongewone of ernstige bijwerkingen.
Afhankelijkheid, tolerantie en verantwoord afbouwen
Afhankelijkheid en tolerantie zijn belangrijke zaken om te bespreken bij elk medicijngebruik. Na enkele weken of een langere periode kan de werking afnemen, en bij langdurig gebruik bestaat er een risico op verslaving. Dat geeft soms de verleiding tot verhogen van de dosis.
Wanneer je stopt met zopiclon, kunnen ontwenningsverschijnselen en rebound-slapeloosheid optreden. Het staken van het middel moet altijd onder begeleiding van een arts gebeuren om negatieve effecten te voorkomen. In sommige gevallen is het mogelijk om in één keer te stoppen, maar dit moet altijd in overleg met een arts worden besloten.
Voor wie wil afbouwen zijn er verschillende alternatieven voor slaapmedicatie beschikbaar, zoals natuurlijke middelen of therapieën. Veel mensen maken zich zorgen over het afbouwen en de mogelijke bijwerkingen. De namen van alternatieve middelen kunnen besproken worden met de arts.
Opbouw van tolerantie en geestelijke afhankelijkheid
Er bestaat een duidelijke kans dat tolerantie ontstaat: hetzelfde effect vraagt later meer. Langdurig gebruik kan het risico op afhankelijkheid vergroten. Daarnaast kan geestelijke afhankelijkheid ontstaan wanneer je het vertrouwen verliest dat je zonder slaapmiddel kunt slapen.
Rebound-slapeloosheid voorkomen door geleidelijk af te bouwen
Abrupt stoppen met Zopiclon 7,5 mg kan leiden tot rebound-slapeloosheid en extra spanning. Daarom is geleidelijk afbouwen de veiligste route, waarbij persoonlijke omstandigheden worden meegenomen bij het opstellen van een afbouwschema. Dit vermindert risico op onrustige nachten, prikkelbaarheid en terugkerende problemen.
Altijd afbouwplan met (huis)arts afstemmen
Bespreek een persoonlijk afbouwschema met je arts of huisarts; het afbouwschema kan per geval verschillen. Plan de afbouw in een rustige periode en combineer het met gevraagde slaaphygiëne en cognitieve technieken.
Advies: meld nieuwe of verergerende klachten direct zodat het schema kan worden aangepast. Zo beperk je de kans op langdurige problemen en verbeter je duurzame slaapkwaliteit.
Vergelijking met andere slaapmiddelen
We vergelijken kort de praktische gevolgen van de werking en na-effecten van verschillende slaapmiddelen, waaronder klassieke benzodiazepinen zoals temazepam. Zopiclon, temazepam en andere slaapmiddelen vallen onder de geneesmiddelen en zijn sinds enkele jaren op de markt. Deze middelen zijn onder verschillende namen verkrijgbaar. Dit helpt je inschatten welk middel het beste past bij jouw slaapprobleem en dagelijks leven.
Zopiclon versus benzodiazepines
Zopiclon is geen benzodiazepine, maar het effect in het lichaam lijkt in de praktijk veel op dat van benzodiazepines zoals oxazepam, lorazepam en nitrazepam.
Benzodiazepines hebben vaak een langere halfwaardetijd. Daardoor blijven ze langer in het lichaam en geven ze meer kans op slaperigheid de volgende dag.
Halfwaardetijd en na-effecten: korter versus langer doorwerken
Het middel werkt snel: piekspiegels verschijnen na circa 1,5–2 uur en het effect houdt meestal 6–8 uur aan. Dit sluit goed aan bij één volledige nacht slapen.
Door de langere uitscheidings‑tijd van Zopiclon 7,5 mg kan het na-effect uren langer aanhouden. Dat beïnvloedt concentratie en verkeersveiligheid.
Overleg met je arts welke werkingsduur, kans op ochtendsufheid en jouw risicoprofiel het beste passen. Start altijd laag en gebruik kortdurend, ongeacht welk middel je kiest. Bij chronische respiratoire insufficiëntie is extra voorzichtigheid geboden.
Conclusie
Hier lees je in het kort wat belangrijk is bij de keuze voor dit middel en het veilig toepassen ervan. Zopiclon kan tijdelijk helpen bij inslapen en doorslapen doordat het snel effect geeft binnen een half uur en piekt na 1,5–2 uur. Gebruik het alleen als je een volledige nacht kunt slapen.
Weeg de baten tegen mogelijke bijwerkingen zoals een bittere smaak, droge mond en sufheid overdag. Lees de bijsluiter en neem bij aanhoudende klachten direct contact op met je arts.
Beperk het gebruik tot korte periodes (dagen tot enkele weken) om tolerantie en afhankelijkheid te voorkomen. Combineer het medicijn met goede slaaphygiëne en maak altijd een afgestemd afbouwplan met je arts voor een veilige afsluiting.
Bijwerkingen kun je in Nederland melden bij het bijwerkingencentrum.
